Schematy, w których grupy objęte różnego rodzaju oddziaływaniami (grupa eksperymentalna i kontrolna) nie są dobierane losowo. Wyniki badań prowadzonych w schemacie quasi-eksperymentalnym są uznawane za mniej wiarygodne od wyników badań prowadzonych w schemacie eksperymentalnym. Nie dają bowiem one pewności, że stwierdzone zmiany w grupach eksperymentalnych w porównaniu do grupy kontrolnej nie są spowodowane wyjściowymi różnicami między tymi grupami.
Zaliczamy do nich schemat badawczy z grupą porównawczą i schemat szeregów czasowych.