Teoria ekosystemowa zajmuje się wzajemnymi związkami pomiędzy ekosystemem a żyjącymi w nim ludźmi. Ekosystem jest częścią przyrody tworzoną przez współzależne od siebie organizmy roślinne i zwierzęce oraz przestrzeń fizyczną, którą zajmują. W każdym ekosystemie zachodzi przepływ energii i obieg materii. Granice ekosystemu są płynne, gdyż elementy jednego ekosystemu nakładają się na inny.
Społeczności ludzkie są integralną część ekosystemu. Człowiek nie tylko podlega wpływom środowiska, ale także sam na nie oddziałuje, np. budując i przekształcając je. Ta dynamiczna relacja jest szczególnie widoczna w przypadku całych społeczności ludzkich. Rozwój technologii i przepływ informacji powoduje jednocześnie, że występujące w jednym ekosystemie, czyli w jednej zbiorowości, zakłócenia wpływają na inne zbiorowości ludzkie. Dlatego ważnymi składnikami teorii są takie zagadnienia, jak wpływ mediów elektronicznych, systemowa współzależność i podejście makrosystemowe, które obejmuje szereg czynników wpływających na materialne i niematerialne warunki życia: warunki ekonomiczne, gospodarke, politykę, kulture. Klęski żywiołowe, działania terrorystyczne, zakłócenia porządku publicznego, zagrożenia bezpieczeństwa zewnętrznego państwa skutkują zaburzeniem równowagi porządku istniejącego w danym ekosystemie. Kryzys ma wpływ nie tylko na osobiste, społeczne, finansowe i środowiskowe zasoby jego ofiar, ale i na cały otaczający je system ekologiczny i zmienia go. Systemowa współzależność oznacza, że poważne zakłócenia nie mają charakteru wyizolowanego, ale wpływają na inne ekosystemy niezależnie od szerokości geograficznej. Media elektroniczne sprawiają, że kryzysy i katastrofy w danym miejscu mają wpływ daleko wykraczający poza krąg bezpośrednich ofiar i budzą u osób, które nie są uczestnikami zdarzenia silne przeżycia, niepokoje, uruchamiają określone reakcje psychologiczne.
Wskazania dla profilaktyki
Teoria ta zwraca uwagę na to, że:
- oddziaływania profilaktyczne powinny mieć charakter kompleksowy i obejmować nie tylko jednostkę czy grupę, ale i ich środowisko, bowiem wywierają one na siebie stały wzajemny wpływ,
- nowe technologie przepływu informacji nieustająco dostarczają wielu bodźców wpływających na stan równowagi psychologicznej jednostki.