Opis programu

Opracowany program składa się z 32 90-minutowych (2 godziny lekcyjne) scenariuszy zajęć, które powinny być realizowane dwa razy w tygodniu. Wszystkie karty pracy niezbędne do przeprowadzenia poszczególnych ćwiczeń i zabaw, zostały zawarte w podręczniku jako załączniki do scenariuszy zajęć.

Podczas zajęć dzieci uczą się, jakie niewerbalne symptomy towarzyszą przeżywanym emocjom, jakie mogą być ich przyczyny, w jaki sposób można konstruktywnie radzić sobie z przykrymi uczuciami, jaką rolę odgrywają uczucia w życiu człowieka. Podczas różnych zabaw i ćwiczeń dzieciom tworzy się dzieciom warunki do dokonywania po­równań społecznych, dzięki czemu mogą one uświadomić sobie, że każdy ma prawo w inny sposób okazywać towarzyszące mu uczucia i zachowywać się odmiennie pod ich wpływem. Przede wszystkim jednak dzieci uczą się rozpoznawania i radzenia sobie w konstruktywny sposób z własną złością. Kładzie się tu nacisk na uświadamianie sobie przez dzieci własnych reakcji fizjologicznych i myśli, które pojawiają się w związku z zaistnieniem konkretnej sytuacji. Dużą wagę przykłada się do uczenia dzieci właściwego interpretowania różnych sytuacji społecznych, w których uczestniczą, szcze­gólnie takich, gdzie zachowania innych są przypadkowe, niecelowe.

Na wielu zajęciach, analizując różne sytuacje i przede wszystkim odgrywając scenki (głównie zaczerpnięte z co­dziennego życia uczestników zajęć), dzieci uczą się dostrzegania związku między przeżywaną złością i przykrymi myślami a poprzedzającymi je sytu­acjami i skutkami, do których może prowadzić wyrażanie złości w sposób agresywny i egocentryczny. Podczas odgrywania scenek uczestnicy ćwiczą stosowanie różnych strategii regulacji emo­cji, wykorzystując poznane techniki fizjologiczne, umysłowe i behawioralne. Doskonalą także stosowanie komunikatu „ja” w celu informowania innych o swoich przyjemnych i przykrych uczuciach.

Dzieci nie tylko odgrywają konkretne scenki z zastosowaniem wybranych umiejętności, ale również powtarzają je, zamieniając się rolami, dzięki czemu mają okazję spojrzeć na sytuację konfliktową z perspektywy różnych osób biorą­cych w niej udział. Wcielanie się w odmienne role, słuchanie opo­wia­dania, analizowanie sytuacji, branie udziału w dyskusjach, które toczą się w kręgu, daje dzieciom możliwość zastanawiania się nad motywami zachowań innych osób i rozróżniania ich celowych intencji od przypadkowego działania. Proponowane uczestnikom ćwiczenia są punktem wyjścia do podjęcia rozmowy na temat tego, jak oni interpretują zachowania innych: kierując się własnym punktem widzenia czy też starając się zrozumieć motywy ich działania, a także do zastanawiania się nad możliwymi konsekwencjami wydawania sądów o innych ludziach tylko z perspektywy własnych doświadczeń i opinii.

Ważnym elementem zajęć jest zadanie domowe, czyli zastosowanie rozwijanych umiejętności w różnych sytuacjach w domu i szkole, w których dzieci czują złość, a później omawianie podjętych prób na kolejnym spotkaniu.

W trakcie zajęć dzieci uczestniczą także w ćwiczeniach, podczas których mają możliwość zastanowienia się nad tym, co jest ich mocną stroną, w czym czują się dobre, co im się szczególnie udaje, co dobrego od siebie mogą zaoferować innym. Tworzy się im również szansę na to, by mogły pełnić rolę lidera podczas realizacji różnych zabaw i ćwiczeń i dzięki temu mieć poczucie wpływu na aktywność swojej grupy.

Zajęcia z dziećmi prowadzone są metodami aktywnymi, które sprzyjają zadawaniu pytań, samodzielnemu poszukiwaniu in­formacji, dzieleniu się swoimi refleksjami. Ułatwiają rozwijanie umiejętności pracy zespoło­wej, komunikowania się z innymi, wysłuchiwania innych i brania pod uwagę ich poglądów.