Założenia

Program opiera się na założeniach teorii roz­bieżności informacyjnej Wiesława Łukaszewskiego (1974), teorii spo­łecznego uczenia się Alberta Bandury (2007), wybranych elementach podejścia skoncentrowanego na osobie Carla Ro­gersa (2002) oraz innych istotnych warunkach, które mogą sprzyjać zmianom zachowania uczestni­ków zajęć (Deptuła, 2003; Zabłocka, 2008).

Założono, że w wyniku wielokrotnego udzielania dzieciom informacji (dotyczących m.in. akceptowanych spo­łecznie sposobów wyrażania emocji, skutków nieuwzględniania w swoim działaniu potrzeb i uczuć innych), które są rozbieżne z systemem informacji zakodowanych przez nie w strukturach poznawczych (m.in. koncentracja wyłącznie na własnych potrzebach i uczuciach, wy­rażanie emocji w agresywny sposób), może nastąpić zmiana standardów regulacji zachowania się. Założono również, że dzieci mogą wy­nieść wiele korzyści z udziału w zajęciach dzięki obserwowaniu pozba­wionych agresji i egocentryzmu sposobów radze­nia sobie w konfliktach interpersonalnych. Przy opracowywaniu programu uwzględniono różne czynniki, które mogą zwiększać skuteczność modelowania, m.in. model „radzący sobie”, według którego dziecko, zanim dobrze wykona jakąś czynność, musi pokonać pewne trudności. W tym modelu buduje się w dziecku przekonanie o własnej skuteczności, szczegółowo przedstawia się zachowania od najprostszych do najtrudniejszych, z dużą liczbą powtórzeń prowadzących nawet do przeuczenia, dostarcza się przykładów różnych trudnych sytuacji, z którymi dzieci spotykają się na co dzień.

Przyjęto również, że osoba prowadząca zajęcia, która jest autentyczna, akceptująca dzieci i empatycznie wsłuchująca się w ich uczucia i potrzeby, ma szansę nawiązać z nimi bliższy, bardziej osobisty kontakt, a w efekcie stworzyć klimat wspomagający rozwój dzieci nielubianych.

Konstruktyw­nym zmianom w uczestnikach mogą sprzyjać również inne istotne warunki zaczerpnięte z psychologii humanistycznej, m.in. prze­strzeganie przez prowadzącego zasady dobrowolno­ści udziału dzieci w każdym momencie zajęć, informowanie ich o celach zajęć i poszczegól­nych ćwiczeń, tworzenie warunków do wzajemnego poznania się dzieci i osoby prowadzącej, obniżanie na­pięcia towarzyszącego uczeniu się przez dzieci nowych umiejętności, wykorzystanie za­baw i metod aktywizujących.

Bibliografia:

Bandura A., Teoria społecznego uczenia się. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007                                                      

Deptuła M., Psychologia humanistyczna rozwój umiejętności życiowych – część II, „Remedium” nr 1, 2003                     

Łukaszewski W., Osobowość: struktura i funkcje regulacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1974                     

Rogers C.R., Sposób bycia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002                                                                                             

Zabłocka M., Przezwyciężanie nieśmiałości u dzieci, Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa 2008