Tutoring szkolny, jako model indywidualnej pracy z uczniem, prowadzi do rozwoju kompetencji wychowawczych nauczycieli, wspiera rozwój samodzielności, odpowiedzialności życiowej i autonomii u uczniów, pozwala też na przyjęcie przez uczniów odpowiedzialności za proces własnego rozwoju i uczenia się.
Wsparcie ze strony tutorów (mądrych dorosłych) jest wymieniane jako jedna z wiodących strategii profilaktycznych opartych na wiedzy, posiadających mocne podstawy w koncepcjach teoretycznych wyjaśniających zachowanie człowieka. Wyniki badań wskazują, że posiadanie w wieku dorastania osobistego opiekuna (dorosłego spoza rodziny) wiąże się z mniejszym nasileniem zachowań problemowych, tj. używaniem substancji i dopuszczaniem się wykroczeń, a także z bardziej pozytywnym stosunkiem do nauki i szkoły.
Przyjmując za prof. dr hab. Ewą Filipiak perspektywę społeczno-kulturowych teorii uczenia się, wyprowadzonych z prac L.S. Wygotskiego i J.S. Brunera, zakłada się, że nauczyciele, którzy podejmą indywidualną opiekę nad uczniem będą w działaniu uczyli się jak być nauczycielem wspierającym rozwój ucznia.
Zastosowanie w praktyce dialogu pedagogicznego i refleksja nad efektami tego procesu daje nauczycielom poczucie satysfakcji, a w ten sposób obniża poziom stresu i opóźnia wypalenie zawodowe.
Teoretyczne podstawy programu Tutoringu Szkolnego odwołują się do:
- PEDAGOGIKI DIALOGU – jest to model postępowania pedagogicznego opisany przez ks. Janusza Tarnowskiego i sprawdzony w wieloletniej praktyce ALA Autorskich Liceów Artystycznych i Akademickich (www.ala.edu.pl i www.alacz.edu.pl);
- założeń filozofii personalistyczno-egzystencjalnej sformułowanej w pracach m.in.: Martina Bubera, Victora Frankla;
- psychologii humanistycznej leżącej u podstaw prac Carla Rogersa, Marshala B. Rosenberga, a także metody Dialogu Motywującego W. Millera i S. Rollnicka.
Podstawą do opracowania i opisania metody tutoringu szkolnego stały się 25-letnie doświadczenia ALA Autorskich Liceów Artystycznych i Akademickich we Wrocławiu i w Częstochowie. Wprowadzenie metody tutoringu szkolnego pomaga uczniom w dojrzewaniu, dochodzeniu do samodzielności, odpowiedzialności, mądrości, ułatwia planowanie i realizowanie zadań szkolnych oraz pozaszkolnych. W efekcie pracy tutora z uczniem zmieniają się relacje w szkole, poprawia się poziom poczucia bezpieczeństwa, utożsamianie się uczniów ze szkołą, co w dalszej konsekwencji prowadzi do poprawy wyników w nauce i promocji zdrowia psychicznego. Jednym z podstawowych założeń programu jest oddziaływanie tutoringu na samych nauczycieli: doskonalenie kompetencji wychowawczych, rozwój osobowy i zawodowy, przeciwdziałanie przedwczesnemu wypaleniu zawodowemu.