Na kulturę szkoły składają się podstawowe założenia, normy, wartości i przekonania podzielane przez członków społeczności szkolnej – uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkoły, w których obowiązują klarowne zasady i normy braku akceptacji dla zachowań antyspołecznych, przemocy i używania substancji psychoaktywnych w znacznym stopniu chronią młodzież przed podejmowaniem zachowań ryzykownych.
Badania wskazują na ochronne znaczenie „kultury”, troski i zaangażowania szkoły w sprawy ucznia. Mniejsze nasilenie zachowań ryzykownych uczniów wiąże się z pomocą w nauce oferowaną uczniom przez szkołę oraz z zaangażowaniem całej szkoły w osiąganie przez uczniów postępów w nauce. Przyjazna kultura szkoły sprzyja kształtowaniu więzi ze szkołą i nauczycielami, co ma duże znaczenie ochronne w okresie adolescencji. Programy kształtowania sprzyjającej kultury szkoły są zwykle powiązane z innymi działaniami profilaktycznymi nastawionymi na wzmacnianie umiejętności uczniów, współpracę z rodzicami i rozwijanie kwalifikacji zawodowych nauczycieli.
Kluczowe składniki polityki kształtowania kultury szkoły sprzyjającej zdrowiu i bezpieczeństwu uczniów
Dobre wyniki są związane z następującą charakterystyką tych strategii:
- są nastawione na kształtowanie pozytywnej więzi uczniów ze szkołą,
- są wypracowywane z aktywnym udziałem uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły,
- ograniczają lub eliminują dostęp do substancji psychoaktywnych na terenie szkoły (te ograniczenia dotyczą wszystkich członków społeczności szkolnej),
- zawierają konstruktywne rozwiązania wobec uczniów z problemami, oparte na wyciąganiu konsekwencji przy jednoczesnym wspieraniu pomocy specjalistycznej (kierowaniu na konsultacje, zajęcia wyrównawcze, terapię, leczenie),
- zasady obowiązujące w szkole są egzekwowane konsekwentnie i natychmiast po wykroczeniu.
Antyskładniki polityki kształtowania kultury szkoły sprzyjającej zdrowiu i bezpieczeństwu uczniów:
- losowe testowanie uczniów na obecność narkotyków w ich organizmie,
- opieranie szkolnej polityki wyłącznie na restrykcyjnych instrumentach kontroli niepoprawnych lub ryzykownych zachowań uczniów (karaniu, relegowaniu, obniżaniu ocen).