Skuteczne strategie i programy
Wiele badań i obserwacji wskazuje na to, że nieprawidłowości w opiece nad małym dzieckiem mają swoje negatywne konsekwencje w późniejszych etapach życia dziecka. Znaczącym czynnikiem ryzyka jest niewłaściwe postępowanie rodziców (np. stosowanie surowej lub/i niekonsekwentnej dyscypliny, niskie zaangażowanie rodziców w opiekę nad dzieckiem, brak właściwego dozoru, stosowanie kar cielesnych) co skutkuje zaburzeniami zachowania we wczesnym dzieciństwie (agresja w kontaktach z rówieśnikami, wybuchy złości, rozdrażnienie) i prowadzi w następnej fazie rozwojowej do odrzucenia przez rówieśników oraz niepowodzeń w szkole. Wiąże się to zwykle z problemami w rodzinie dziecka (konfliktami w rodzinie, rozwodami, przemocą domową, nadużywaniem substancji psychoaktywnych w rodzinie).
Edukacja przedszkolna nastawiona na rozwój odpowiednich dla wieku umiejętności społecznych i poznawczych, jest czynnikiem ochronnym, który może kompensować niedostatki lub nieprawidłowości życia rodzinnego w tym okresie życia dziecka. Badania ewaluacyjne wskazują, że odpowiednio prowadzona edukacja przedszkolna dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych może ograniczać używanie substancji psychoaktywnych w okresie dojrzewania, a także ograniczać inne zachowania ryzykowne okresu adolescencji, zmniejszać ryzyko problemów psychicznych i sprzyjać karierze szkolnej.
Kluczowe składniki
Edukacja przedszkolna dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych nastawiona na poprawę funkcjonowania społecznego, poznawczego oraz rozwój adekwatnych do wieku umiejętności posługiwania się językiem
- prowadzona systematycznie, minimum 5 dni w tygodniu,
- realizowana przez wykwalifikowanych i przeszkolonych nauczycieli nauczania początkowego,
- połączona ze wspieraniem rodziców dziecka w kwestiach wychowawczych, bytowych i socjalnych.
Antyskładniki
- brak lub niska dostępność edukacji przedszkolnej dla rodzin z grup ryzyka,
- niskie kwalifikacje lub brak przygotowania osób prowadzących edukację przedszkolną.