ZAGRAJMY RAZEM

Dopuszczalne modyfikacje (odnoszące się do rozszerzania grupy realizatorów)

Dopuszczalne modyfikacjie

Program został oceniony jako spełniający standardy poziomu I

PROGRAM OBIECUJĄCY

Uczniowie klas 0-3 szkoły podstawowej, najstarsze grupy przedszkolne. Najlepiej jest zaczynać realizację programu w klasie 0 lub 1 i kontynuować w kolejnych latach. Wejście do programu jest zależne od decyzji nauczyciela.

Długofalowym celem Zagrajmy Razem jest ograniczenie zachowań problemowych (w tym: uzależnień) oraz poprawa zdrowia psychicznego dorastających i dorosłych. Bezpośrednim celem programu jest poprawa funkcjonowania w klasie dzieci rozpoczynających edukację szkolną. Cele te są realizowane poprzez 
– wdrożenie modelu funkcjonowania dzieci w klasie opartego na współpracy, poszanowaniu zasad, życzliwości, rzetelnym realizowaniu zadań i promowaniu postaw pożądanych, co w efekcie daje widoczną poprawę funkcjonowania zespołu klasowego;
– Eliminowanie zachowań niepożądanych (agresywnych, niezgodnych z zasadami i poleceniami nauczyciela) odbywające się w ramach regulacji grupy działającej w oparciu o przyjęte zasady.

Zagrajmy Razem opiera się na:

Program Zagrajmy Razem jest polską adaptacją amerykańskiego programu Good Behavior Game (GBG). Program został wybrany do adaptacji jako jeden z najbardziej skutecznych programów profilaktycznych, posiadający rekomendacje jako program oparty na dowodach naukowych wydane m.in. przez Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA), Center for the Study and Prevention of Violence (CSPV). Adaptacja została przygotowana we współpracy z American Institutes for Research (AIR) przez Fundację Ukryte Skrzydła z Krakowa w ramach zadań zlecanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zadanie realizowane było w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 w ramach Celu Operacyjnego nr 2 Profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi.

W przeciwieństwie do innych szkolnych programów profilaktycznych Zagrajmy Razem nie wprowadza nowych treści do podstawy programowej i nie wymaga dodatkowych godzin lekcyjnych. Jest to raczej strategia działania nauczyciela – zarządzania przez niego zachowaniem klasy i nauką uczniów. Poprzez Grę nauczyciel kształtuje zachowania i postawy uczniów. Grę najlepiej jest wprowadzać od I klasy szkoły podstawowej, ale może być ona realizowana również w kolejnych latach nauczania wczesnoszkolnego.

Gra jest oparta na czterech kluczowych elementach:

W trakcie Gry zespoły wykonują zadania, które tak czy inaczej nauczyciel musi zrealizować w trakcie zajęć szkolnych, np. śpiewanie piosenki, kaligrafia konkretnej literki, kolorowanie, rozwiązywanie zadań matematycznych itp. Każdy nauczyciel ma możliwość wyboru godzin prowadzenia Gry, zadań do realizacji w jej trakcie, czasu trwania itp. Program Zagrajmy Razem można również przeprowadzać w sytuacjach pozalekcyjnych – podczas przerwy, przejścia do szatni, wycieczki czy na stołówce.

Realizatorami programu w klasach są nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, którzy:

1. Odbyli szkolenie podstawowe (16 godzin) obejmujące:

– definicję, kluczowe elementy, narzędzia analityczne Gry

-warsztaty dotyczące wprowadzania i prowadzenia Gry w klasie

– zrozumienie i wykorzystanie roli narzędzi analitycznych

– harmonogram wprowadzania Gry w klasie

2. Odbyli szkolenie uzupełniające (8 godzin) obejmujące:

– omówienie sukcesów i wyzwań pierwszego cyklu realizacji programu

– wspólne rozwiązywanie problemów

– rola wprowadzania gier ukrytych

– kilka słów o coachingu

3. W ciągu całego roku szkolnego systematycznie uczestniczyli w spotkaniach coachingowych i monitorowali swoje działania w ramach programu

4. Otrzymali certyfikat realizatora Programu Zagrajmy Razem

Nauczyciele są przygotowywani do realizacji programu przez certyfikowanych coachów, którzy są szkolenie przez Lead Coachów/Lead Trenerów certyfikowanych przez American Insitutes for Research. Szkolenie coachów obejmuje 48 godzin zajęć warsztatowych i trwające przez rok spotkania coachingowe z Lead Coachem/Lead Trenerem.

Opisana poniżej ewaluacja została przeprowadzona w ramach trzyletniego projektu adaptacji Good Behavior Game   do polskich szkół (realizowanego w latach 2017-2019). Celem badań był nie tylko opis prowadzonych działań ale również pogłębiona analiza mocnych i słabych stron programu i opinii realizatorów.  

95% nauczycieli oceniło szkolenie jako użyteczne lub bardzo użyteczne pod kątem wdrażania Zagrajmy Razem w przyszłości a 77% po szkoleniu czuło się kompetentnymi lub bardzo kompetentnymi do wdrażania programu. Wszystkie nauczycielki przeszkolone do realizacji programu (n=150) podjęły jego realizację. W ciągu jednego roku realizacji Gry wzrosło u nich przekonanie, że potrafią dobrze realizować program i kreować dobre zachowania uczniów. 

Zdaniem coachów mocne strony programu to solidne podstawy teoretyczne, uniwersalność,  przydatność w pracy z klasą, skuteczność oraz to, że dzieci go lubią i chętnie uczestniczą w grach. Podstawowa trudność związana z realizacją programu to obciążenia czasowe.

Kocoń-Rychter K., Ferdyn E., Kwatera A., Okulicz-Kozaryn K. Good Behavior Game – alternatywa dla tradycyjnych metod zarządzania klasą. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika. – 2019, nr 16, s. 165-177.

Kocoń-Rychter K. Sprawozdanie z ewaluacji programu Good Behavior Game. Niepublikowany raport dostępny w PARPA, Warszawa, 2019.

Katarzyna Okulicz-Kozaryn, Katarzyna Kocoń-Rychter: Good Behavior Game w realiach polskiej szkoły. Serwis Informacyjny UZALEŻNIENIA nr 92 (4/2020), 6-12.

Szkolenia dla realizatorów oraz couchów, realizację programu będą prowadzić w Polsce podmioty, które otrzymają licencję od Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (KCPU).

Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom
Ulica: Al. Jerozolimskie 155,
02-326  Miasto  Warszawa
Osoba do kontaktu: Robert Frączek
Tel. 222506348; e-mail robert.fraczek@kcpu.gov.pl