Sytntetyczna informacja o programie
Nazwa programu: Poruszające Bajki o Emocjach
- Grupa/grupy odbiorców programu
Dzieci w wieku 4-5 lat, ich rodzice oraz wychowawcy.
- Trenerzy programu – osoby uprawnione do szkolenia realizatorów
Autorzy programu i osoby posiadające uprawnienia w formie zaświadczenia wydanego przez organizacje, tj. Gruntownię Centrum Dobrych Szkoleń lub Karimba Teatr Drama Arteterapia.
Osoby przygotowane do prowadzenia programu:
Trenerzy/trenerki muszą posiadać dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku psychologia/ pedagogika lub być w trakcie kursu trenerskiego oraz otrzymać zaświadczenie o ukończeniu szkolenia dla realizatorów programu wydane przez organizacje Gruntownia Centrum Dobrych Szkoleń lub Karimba Teatr Drama Arteterapia.
- Wymagany czas trwania szkolenia przygotowującego do prowadzenia programu – dla realizatorów programu
Szkolenie wstępne – 2 godziny
Praktyka doszkalająca – współprowadzenie 10 tematów warsztatów w min. 10 grupach, czyli min. 100 godzin
Dopuszczalne modyfikacje programu:
a. Autorzy sprawdzają w badaniach zmianę częstotliwości zajęć i zalecana przez nich częstotliwość to: 1 warsztat na tydzień (realizacja w ciągu 10 tygodni)
b. dopuszczalna realizacja programu nie krótsza niż w ciągu 4 tygodni.
c. możliwość poprowadzenia spotkania on-line dla rodziców i nauczycieli na życzenie odbiorców.
Za nieuprawnione modyfikacje uważa się:
a. zmianę celów i przebiegu realizacji Programu;
b. adresowanie Programu do dzieci spoza przedziału 4-6 lat;
c. prowadzenie spotkań z dziećmi (,,bajek”) przez 1 trenera zamiast 2;
d. realizację więcej niż 1 spotkania z dziećmi (,,bajki”) dziennie;
e. pomijanie lub skracanie poszczególnych spotkań – zarówno z dziećmi (min. 45 minut), jak i dorosłymi (min. 90 minut).
- Wymagany czas trwania programu
Program “Poruszające bajki o emocjach” trwa rok szkolny i składa się z:
● 10 warsztatów o emocjach dla grupy przedszkolnej,
● kolorowanki dla każdego dziecka,
● materiałów dydaktycznych dla wychowawców/wychowawczyń w formie e-booka “Jak mądrze wspierać emocje dziecka w przedszkolu”? (zawiera: opis warsztatów, sugerowane pytania, opowieści relaksacyjne z bohaterami bajek, ćwiczenia do poprowadzenia w grupie),
● materiałów edukacyjnych dla rodziców w formie e-booka “Jak mądrze wspierać emocje dziecka”? (zawiera: opis warsztatów, sugerowane pytania, opowieści relaksacyjne z bohaterami bajek, pytania do indywidualnej refleksji),
● 2-godzinne spotkanie dla rodziców,
● 2-godzinne spotkanie dla nauczycieli/nauczycielek,
● narzędzie dla wychowawców/wychowawczyń ułatwiające dzieciom regulację swoich emocji – tablica pomiaru nastroju.
Poziom rekomendacji
Program został oceniony jako spełniający standardy poziomu I
Grupa docelowa
Odbiorcami bezpośrednimi programu są dzieci w wieku 4 – 5 lat, ich rodzice, a także nauczyciele/nauczycielki wychowania przedszkolnego.
Cele programu
Program Poruszające Bajki o Emocjach powstał w celu wspierania rozwoju kompetencji
emocjonalno – społecznych dzieci w wieku przedszkolnym, które pomagają w:
● radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami,
● komunikowaniu swoich potrzeb i odczuć,
● nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji z rówieśnikami.
Celem programu jest zatem wzmacnianie umiejętności rozpoznawania emocji u siebie i
innych, wyrażania ich w konstruktywny sposób i regulowania ich natężenia. Tak
ukształtowane i wzmocnione na wczesnych etapach życia umiejętności emocjonalne mogą
przyczynić się do dobrostanu psychicznego, lepszego rozumienia siebie i lepszego
budowania relacji z innymi ludźmi. Ma to kluczowe znaczenie w przeciwdziałaniu zachowań
problemowych i ryzykownych.
Założenia
Koncepcja, na której opiera się program, to teoria poznawczo – rozwojowa Fishera (1990). U jej podstaw leży zdolność do wyrażania emocji, którą dziecko rozwija poprzez socjalizację, a która organizuje doświadczenie dziecka w skrypty, które z kolei tworzą prototypy emocji. Teoria uwzględnia istnienie biologicznych uwarunkowań powstawania i wyrażania emocji, jednocześnie wskazuje możliwość modyfikacji tendencji do działania, która zmienia się pod wpływem doświadczeń jednostki. W czasie warsztatów uruchamiamy skrypty emocjonalne, dzięki czemu dzieci odkrywają emocje i motywacje bohaterów bajek, ale także mogą im realnie pomóc. Uczestnicy trenują także różne sposoby radzenia sobie z emocjonalnym napięciem. Zatem, korzystając z umiejętności do społecznego uczenia się, przez obserwację i uczestniczenie w fikcyjnej sytuacji, modyfikujemy sposoby rozwiązywania różnych problemów. Dzięki temu w analogicznych lub podobnych sytuacjach rzeczywistych, nowe strategie radzenia sobie stają się bardziej dostępne dla dzieci. Spójne jest to z założeniami metody dramy stosowanej, na bazie której zbudowane są warsztaty. Dzięki wchodzeniu w role podczas warsztatów, dzieci uczestniczą w treningu sytuacji życiowych poprzez
wypróbowywanie swoich możliwości w fikcyjnych sytuacjach.
Opis programu
Program składa się z 10 dramowych warsztatów o emocjach, począwszy od emocji podstawowych po emocje złożone, wtórne (społeczne). Zaplanowany jest na okres jednego roku szkolnego (dziesięć miesięcy) – uwaga możliwe są modyfikacje skracające częstotliwość bez zmian długości programu – patrz krótka informacja o programie.
Zajęcia trwają od 45 do 60 minut dla każdej grupy przedszkolnej (liczącej od 13 do 25 dzieci). Każdorazowo prowadzone są przez dwie trenerki/dwóch trenerów na podstawie autorskich bajek i opracowanych scenariuszy zajęć. Nauczyciele/nauczycielki otrzymują pakiet materiałów edukacyjnych zbieżnych z tematami bajek, które pozwalają im kontynuować pracę rozpoczętą na warsztatach. Podobny pakiet materiałów otrzymują
rodzice. Dzięki tej publikacji poznają założenia sprzyjające budowaniu bezpiecznego stylu przywiązania ze swoimi dziećmi. Dla rodziców i nauczycieli/nauczycielek dzieci przewidziano 2-godzinne spotkania, podczas których omawiane są tematy związane z regulacją emocji.
Podczas bajek dzieci biorą udział w warsztatach o następujących tematach:
1. Po co są emocje?
2. Frustracja
3. Złość
4. Rozczarowanie i wdzięczność
5. Strach
6. Smutek
7. Wstyd
8. Duma
9. Zazdrość
10. Radość
Ponadto podczas zajęć wykorzystywane są także instrumenty (bębny, kalimby, tingsze, gongi, kubki burzowe i inne) melodyczne i niemelodyczne, na których dzieci grają w sposób intuicyjny, co sprzyja autoekspresji, rozwija umiejętności interpersonalne, podnosi samoocenę i daje poczucia sprawstwa.
Poprzez aktywne uczestnictwo w historii bohaterów warsztatów, dzieci uczą się jak:
● rozpoznawać swoje uczucia i innych,
● nazywać uczucia swoje i innych,
● komunikować się zgodnie z duchem Porozumienia bez Przemocy,
● czekać na swoją kolei,
● radzić sobie z trudnymi emocjami, tj. złość, strach, smutek, rozczarowanie,
zazdrość,
● konstruktywnie pomagać rówieśnikom przeżywać trudne emocje.
E-book dla wychowawców/wychowawczyń „Jak mądrze wspierać dziecko w
przedszkolu?” dostępny jest tylko dla nauczycieli/nauczycielek, których grupy biorą
udział w warsztatach i zawiera:
● Opisy warsztatów,
● Pytania pogłębiające tematykę zajęć,
● Bajki relaksacyjne, których bohaterami są postacie z warsztatów,
● Pytania do indywidualnej refleksji,
● Ćwiczenia do poprowadzenia z grupą wraz z propozycjami ich omówienia.
E-book dla rodziców „Jak mądrze wspierać emocje dziecka?” dostępny jest tylko dla
opiekunów dzieci, które biorą udział w warsztatach i zawiera:
● Opisy warsztatów,
● Pytania pogłębiające tematykę zajęć,
● Bajki relaksacyjne, których bohaterami są postacie z warsztatów,
● Pytania do indywidualnej refleksji.
Elementem programu jest narzędzie do pracy z grupą, które pomaga dzieciom rozwijać
swoje umiejętności regulowania emocji – tablica pomiaru nastroju.
Ponadto dzieci otrzymują kolorowanki, które zachęcają do rozmawiania o emocjach w domu.
Rodzice/opiekunowie oraz wychowawcy/wychowawczynie uczestniczą w 2-godzinnym spotkaniu, podczas którego poruszane są zagadnienia związane z regulacją emocji dzieci, czynnikami ryzyka i czynnikami chroniącymi.
Standardy realizacji
Program realizują osoby, które posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku psychologia/ pedagogika lub są w trakcie kursu trenerskiego. Przed realizacją zajęć każdy trener/trenerka uczestniczy w 2-godzinnym szkoleniu. Podczas niego omawiane są scenariusze, najczęstsze sytuacje problemowe, itd. Następnie realizator/realizatorka bierze udział w bajkach prowadzonych przez bardziej doświadczonych trenerów/trenerki w formie obserwacji uczestniczącej przez min. 5 godzin warsztatowych. Przez kolejne 10 godzin realizator/realizatorka trenuje prowadzenie bajek z bardziej doświadczonym trenerem/trenerką. Po roku czasu pracy (min. 100 godzin) staje się doświadczonym trenerem/ trenerką, gotowym do wprowadzania kolejnych osób w system pracy.
Ponadto realizatorzy/realizatorki programu spotykają się na grupowej superwizji raz w miesiącu, aby omówić realizację programu w poszczególnych grupach (2 godziny miesięcznie, 20 godzin w skali roku).
Program poddawany jest ewaluacji procesu i ewaluacji wyników.
Dowody jakości programu
Program realizowany jest od 2015 roku i poddawany jest systematycznej ewaluacji procesu. Do badania efektów zastosowana jest metoda ewaluacji wyników w formie wywiadów grupowych. Zaprojektowana została w oparciu o test psychologiczny IDS-2 Skale Inteligencji Dzieci i Młodzieży, w którym obszary dotyczące pomiarów kompetencji emocjonalno-społecznych opierają się na pokazywaniu obrazów i proszeniu uczestników o opisanie emocji, którą prezentuje dana osoba oraz wskazania, w jakich sytuacjach możemy się tak czuć. Jednak w odróżnieniu od IDS-2 badanie nie ma charakteru indywidualnego, lecz wywiadu grupowego. Metoda ta będzie dalej rozwijana w trakcie realizacji kolejnych edycji programu.
Więcej informacji na temat programu
Informacje na temat programu są dostępne na stronach:
Dane kontaktowe
Warszawa:
Gruntownia Centrum Dobrych Szkoleń Maria Maruszczyk
Ul. Prałatowska 6/138
03-510 Warszawa
T: 514 738 413
E: kontakt@gruntownia.pl
Kraków:
Karimba Teatr Drama Arteterapia Wioletta Szuba
Ul. Kalwaryjska 26/6
30-504 Kraków
T: 534 324 000
E: kontaktkarimba@gmail.com
Realizacje ogólnopolskie:
Centrum Działań Profilaktycznych s.c. – realizatorzy programu
ul. Kościuszki 39a,
32-020 Wieliczka
T: 12 251 61 04,
E: biuro@cdp-szkolenia.pl