Syntetyczna informacja o programie
Nazwa programu: Luba czuje
- Grupa/grupy odbiorców programu
Dzieci w wieku 4-5 lat.
- Trenerzy programu – osoby uprawnione do szkolenia realizatorów
posiadające Certyfikat Instruktora programu Luba czuje. - Lista trenerów
www.lubaczuje.pl - Wymagany czas trwania szkolenia przygotowującego do prowadzenia programu – dla realizatorów programu
20-godzinne szkolenie z programu Luba czuje.
Dopuszczalne modyfikacje:
Szkolenie możliwe w formie stacjonarnej, hybrydowej lub zdalnej. - Osoby przygotowane do prowadzenia programu – realizatorzy programu
Nauczyciele wychowania przedszkolnego, wychowawcy, pedagodzy, psycholodzy pracujący w placówkach oświatowych.
Dokument potwierdzający:
Certyfikat realizatorki/realizatora programu „Luba czuje” uprawniający do realizacji zajęć w grupie przedszkolnej.
- Wymagany czas trwania programu
Dzieci/młodzież: 24 warsztaty z dziećmi w wieku przedszkolnym.
Rodzice/opiekunowie: 2-godzinne spotkanie dla rodziców.
Nauczyciele/wychowawcy: Uczestnictwo w szkoleniu realizatorów i realizatorek programu. - Dopuszczalne modyfikacje realizacji
Dzieci/młodzież: 20 warsztatów z dziećmi w wieku przedszkolnym.
Rodzice/opiekunowie: Spotkanie z rodzicami nie jest obligatoryjne.
Poziom rekomendacji
Program został oceniony jako spełniający standardy poziomu I
Grupa docelowa
Dzieci objęte edukacją przedszkolną w wieku od 4 do 5 lat.
Cele programu
Celem programu „Luba czuje” jest zwiększenie poziomu kompetencji emocjonalnych oraz funkcji wykonawczych dzieci w wieku przedszkolnym.
Cele szczegółowe
- Zwiększenie umiejętności dzieci do rozpoznawania i nazywania emocji.
- Zwiększenie umiejętności dzieci do regulowania emocji.
- Wprowadzenie do umiejętności budowania relacji z rówieśnikami.
- Zwiększenie poziomu umiejętności kontroli hamowania reakcji.
Założenia
Koncepcją, na podstawie której powstał program “Luba czuje”, jest teoria społecznego uczenia się Bandury. Dzięki modelowaniu rozwijamy kluczowe umiejętności, które są czynnikami chroniącymi w aspekcie profilaktycznym.
Klasyczne badanie Bandury (1961) pokazało, że obserwowanie zachowania prowadzących i innych dzieci ma wpływ na podejmowanie inicjatywy przez przedszkolaki.
W trakcie warsztatów — spotkań z Lubą — dzieci odkrywają, jakie emocje przeżywa niedźwiadek, ale też obserwują, jak się zachowuje i mają szansę doświadczyć negatywnych lub pozytywnych efektów interwencji wobec niego. Dzięki interakcji podczas zabawy mają szansę pokazać mu, jak można się zachować, co powiedzieć, a przede wszystkim, jak obniżyć napięcie emocjonalne, jakie mu towarzyszy. Perypetie Luby są znane dzieciom. Historie, które przedstawia miś, odpowiadają doświadczeniom dzieci. Zgubiona zabawka, choroba uniemożliwiająca przyjście do przedszkola, czy wielka złość, to sytuacje i przeżycia, z którymi dzieci mogą się utożsamić. Poprzez kreowanie takiej sytuacji, w której dzieci samodzielnie podejmują inicjatywę pomocy niedźwiadkowi, dzieci doświadczają sprawstwa, tak ważnego dla ich etapu rozwoju, co jest zgodne z teorią społecznego uczenia się.
Jednocześnie nauczyciel/nauczycielka pokazuje i modeluje swoim zachowaniem, jak wspierać osoby, które doświadczają silnych emocji.
Bibliografia
Arteaga, Humpage, Reynolds, Temple, (2014). One year of preschool or two: Is it important for adult outcomes?.Economics of Education Review, 40, s 221-237. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2013.07.009
Bandura, A., Ross, D., & Ross, S. A. (1961). Transmission of aggression through imitation of aggressive models. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 63(3), 575–582. https://doi.org/10.1037/h0045925
Bernstein K.A., van Huisstede L., Marley S.C., Gao Y., Pierce-Rivera M., Ippolito E., Restrepo M.A., Millinger J., Brantley K., Gantwerker J. ( 2024) Gesture like a kitten and you won’t forget your tale: Drama-based, embodied story time supports preschoolers’ narrative skills. Early Childhood Research Quarterly 66, str. 178-190. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2023.10.004
Czub M., Piotrowski K. (2014). Diagnoza funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dziecka w wieku od 1, 5 do 5, 5 lat. Warszawa: IBE.
Deptuła M., Misiuk, A. (2016). Diagnozowanie kompetencji społecznych dzieciw w wieku przedszkolnym i szkolnym. Warszawa: PWN.
Deptuła, M., Misiuk A. (2016). Diagnozowanie kompetencji społecznych dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. PWN: Warszawa.
Europejskie Standardy Jakości w Profilaktyce Uzależnień od Narkotyków z 2011 roku
Harwas-Napierała B., Trempała J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka t.II. Warszawa: PWN.
Matejczuk, J. (2014). Rozwój dziecka. Warszawa: IBE.
Ostaszewski K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Ou S., Reynolds A.J. (2009). Early Childhood Intervention and Educational Attainment: Age 22 Findings From the Chicago Longitudinal Study. Journal of Education for Students Placed at Risk, 175-198. DOI: 10.1207/s15327671espr1102_4
Poćwiardowska B. (2020). Profilaktyczny wymiar funkcji wykonawczych u dzieci w wieku przedszkolnym. Przegląd Pedagogiczny 20(2), s.173–188. DOI: 10.34767/PP.2020.02.12
Raport strategiczny projektu DICE i rekomendacje dotyczące zastosowań teatru i dramy
w edukacji do kompetencji kluczowych (2010). https://www.dramanetwork.eu/file/Kto%20rzuca%20kostka1.pdf
Reynolds A. J., Robertson D. L. (2003) School–Based Early Intervention and Later Child Maltreatment in the Chicago Longitudinal Study. Child Development. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8624.00518
Schaffer R. H. (2005). Psychologia dziecka. Warszawa: PWN.
Szymańska J. (2012). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: ORE https://pppstarogard.pl/wp-content/uploads/2018/06/programy-profilaktyczne.pdf
Witerska K. (2021). Drama procesualna w pracy z dziećmi w przedszkolu i klasach I-III. Warszawa: Diffin.
Yeh Y., Li M. (2011). Age, Emotion Regulation Strategies, Temperament, Creative Drama, and Preschoolers’ Creativity. Journal od Creative Beahavior. DOI: https://doi.org/10.1002/j.2162-6057.2008.tb01291.x
Opis programu
Cały program przygotowany jest w taki sposób, by mógł być realizowany przez nauczycieli_nauczycielki edukacji przedszkolnej, jak również przez specjalistów pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym w stałych grupach.
Przed rozpoczęciem zajęć z dziećmi dorośli uczestniczą w 20-godzinnym szkoleniu. Dzięki temu uczą się, jak prowadzić warsztaty ze swoimi wychowankami, a także podwyższają swoje kompetencje opiekowania emocji dzieci.
Na program “Luba czuje” składają się:
- 24 scenariusze spotkań warsztatowych dla dzieci w wieku przedszkolnym,
- 20-godzinne szkolenie dla nauczycieli wraz z materiałami tj. pacynka Luby, materiały do prowadzenia warsztatów,
- 2-godzinne spotkanie informacyjne dla rodziców,
- 3 superwizje dla realizatorów,
- e-book dla rodziców,
- specjalne materiały edukacyjne dla dzieci tzw. “Mapy zadań dla dziecka i rodzica” (mapy),
24 warsztaty, które realizowane są z dziećmi w wieku przedszkolnym, ułożone są w 4 bloki tematyczne:
- Blok I – nawiązanie relacji z bohaterem,
- Blok II – wprowadzenie do tematyki związanej z emocjami,
- Blok III – wprowadzenie do tematyki regulacji emocjonalnej,
- Blok IV – wprowadzenie do tematyki związanej z relacjami społecznymi.
Standardy realizacji
Program Luba czuje może być prowadzony przez nauczycielki_nauczycieli wychowania przedszkolnego i specjalistów pracujących w placówkach oświatowych w stałych grupach dzieci.
Warsztaty są realizowane przez 1 prowadzącą/prowadzacego.
- Prowadzący_prowadząca przed rozpoczęciem zajęć z dziećmi uczestniczy w szkoleniu realizatorów programu.
- Warsztaty skierowane są do dzieci w wieku przedszkolnym.
- Warsztaty z dziećmi trwają od 30 do 50 minut w zależności od wieku dzieci i możliwości zaangażowania się uczestników spotkania.
- Rekomendujemy częstotliwość warsztatów 1-2 razy w tygodniu, ale dostępne są modyfikacje. Nie rekomendujemy prowadzenia 2 warsztatów dla grupy dziennie. Czas między warsztatami też jest ważny, by treści osadziły się w pamięci dzieci.
- Scenariusze są skończoną całością — niedopuszczalne jest modyfikowanie ich treści w zakresie charakteru postaci (płeć, imię, problem), ani celu warsztatów. Możliwe jest jednak dodawanie ćwiczeń, które w ocenie prowadzącego_prowadzącej sprzyjają realizacji danego celu.
- Obecność na superwizjach programu.
- Wypełnienie raportu ewaluacji w terminie do 15 lipca każdego roku realizacji programu.
Dowody jakości programu
W latach 2021-2024 zostały przeprowadzone badania ewaluacyjne, których wyniki posłużyły do doskonalenia programu. Dzięki temu w roku 2022 poprowadzono pierwsze szkolenie realizatorów i realizatorów programu. Poprzez kolejne wprowadzenie zmian, modyfikacji, opisów zajęć i sposobu realizacji warsztatów z dziećmi zdecydowano się poprowadzić szeroko zakrojoną ewaluację procesu.
Łącznie wypełniono 371 ankiet po realizacji scenariuszy na przestrzeni drugiego semestru roku szkolnego 2023/2024. Zawierały one ocenę każdego zrealizowanego scenariusza programu przez 18 realizatorów. Oznacza to, że zostało zrealizowanych średnio 20 scenariuszy przez każdego prowadzącego.
Cele spotkania zostały zrealizowane w przypadku 98% spotkań (362). Raz zdarzyło się, że nie zrealizowano celów. Odpowiedź “trudno powiedzieć” dotyczyła za każdym razem jednorazowo pojedynczych zajęć. Zatem możemy stwierdzić, że program jest adekwatny do wieku, dobrze napisany, a także w ocenie realizatorów spełnia założone cele.
Opis zachowania dzieci wskazywał na znaczne zainteresowanie. Aż w 79% przypadków (293 realizacje) realizatorki wskazywały, że dzieci były zajęciami zaciekawione, zainteresowane, zaangażowane. Mniej niż 3% dotyczyło reakcji takich jak nuda, niechęć, czy niezaangażowanie. 10% były to braki odpowiedzi.
Jeśli chodzi o ocenę poszczególnych elementów scenariusza, to znaczna większość realizowana była zgodnie z propozycjami programowymi: 83% części wprowadzenia była taka, jak w scenariuszach, 87% części aktywności z Lubą była taka, jak w scenariuszach, 85% części zakończenia była taka, jak w scenariuszach. Zatem można stwierdzić, że program jest dostosowany do dzieci w wieku przedszkolnym. Częściej wpisywane były mocne strony scenariuszy, niż słabe. Średnio pozytywnych ocen było ponad 8 na każdy scenariusz, w przypadku słabych stron były to niecałe 2 pomysły na scenariusz.
Można zatem powiedzieć, że program jest efektywnie prowadzony, scenariusze właściwie napisane, a tematyka dostosowana zarówno do dzieci, jak i dorosłych.
Źródło: Wniosek aplikacyjny programu Luba czuje i raport z ewaluacji programu pn. Raport ewaluacji programu Luba czuje w latach 2021-2024.
Więcej informacji na temat programu
Więcej informacji na temat programu „Luba czuje” można znaleźć na stronie:
www.lubaczuje.pl
Dane kontaktowe

Pytania merytoryczne o program:
Maria Maruszczyk
t. 514 738 413
Wioletta Szuba
t. 534 324 000
lubaczuje@gmail.com
Pytania organizacyjne szkolenia realizatorów programu Luba czuje:
EduAkcja
luba@edu-akcja.pl
505 442 813